Mendimi këshillëdhënës i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë, qoftë pozitiv apo negativ, në lidhje me ligjshmërinë e shpalljes së pavarësisë së Kosovës, nuk mund të zhbëjë pavarësinë e Kosovës.
Kështu u tha, ndër të tjera, në një debat që trajtonte temën e procesit të mbrojtjes së ligjshmërisë së pavarësisë së Kosovës në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë, të organizuar nga Klubi për Politikë të Jashtme.
Sidoqoftë, profesori i së Drejtës Ndërkombëtare në Universitetin e Kembrixhit, Marc Weller, tha se kërkesa e Serbisë drejtuar GJND-së në lidhje me legalitetin e pavarësisë së Kosovës, ka vonuar për një kohë të caktuar edhe procesin e njohjes së shtetësisë së Kosovës.
“Edhe nëse Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë konstaton se Kosova nuk është ende shtet, kjo nuk do të thotë se shtetësia e Kosovës do të zhduket menjëherë. Megjithatë, pozita diplomatike e Kosovës ndërkombëtarisht do të jetë e prekur në mënyrë domethënëse dhe jeta e saj do të bëhet edhe më e vështirë, sesa që është aktualisht“.
"Ky edhe ka qenë qëllimi pse gjykatës i është kërkuar një mendim këshillëdhënës, pasi një numër i konsiderueshëm i shteteve kanë thënë se ne nuk mund të përcaktohemi a do ta njohim Kosovën si shtet, derisa të dëgjojmë mendimin e gjykatës. Kështu që fushata për njohjen e Kosovës nga një numër i konsiderueshëm është vonuar për gati një vit e gjysmë si pasojë e kësaj dhe kjo në një mënyrë ka qenë një hap i suksesshëm i Qeverisë në Beograd”, tha Weller.
Duke folur, ndërkaq, për argumentet e mundshme të Qeverisë së Serbisë në këtë drejtim, Weller tha:
“Nuk ka një rregull ndërkombëtar që e pengon Kosovën si Kosovë të bëhet shtet i pavarur. Mund të supozohet se Beogradi do të bazohet në Rezolutën 1244. Kjo rezolutë përmbante referenca për integritetin territorial të ish-Jugosllavisë. Diskutohet, në anën tjetër, se kjo referencë ishte e lidhur me periudhën e administrimit ndërkombëtar”.
“Megjithatë, është vetë Rezoluta 1244, e cila parasheh procesin për një status final. Cili do të ishte qëllimi i një statusi final nëse vazhdon me çfarëdo çmimi përkushtimi në integritetin territorial? Disa shtete në mënyrë të saktë, sipas mendimit tim, kanë argumentuar se Rezoluta 1244 është një referencë e kufizuar e atij integriteti territorial”, theksoi Weller.
17 prilli është caktuar si datë e fundit, kur palët duhet të dorëzojnë argumentet e tyre në formë deklarate në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë. Në kuadër të këtyre argumenteve, sipas publicistit, Arbër Xhaferi, nuk duhet lënë anash aspekti historik.
Kështu pohoi dhe akademiku Esat Stavileci, i cili theksoi se duhet të bëhet një ndarje në mes të së drejtës së ligjshme për t’u shpallur i pavarur dhe krijimit të hapësirës për të funksionuar si shtet i tillë - gjë që, sipas tij, akoma paraqet një problem për vendin.
Mirëpo, ai konsideroi se një element shumë i fuqishëm, i cili mbështet legalitetin e deklarimit të Kosovës si shtet i pavarur, është e drejta për vetëvendosje. Në lidhje me këtë, Stavileci sqaroi:
“E theksoj si argumentin më të fuqishëm juridik qenien e Kosovës si element konstituiv në ish-Jugosllavi dhe zhbërjen e saj. Do të përmendja, në lidhje me këtë, një fakt shumë të rëndësishëm - njohjen e pavarësisë nga ish-Republikat e Jugosllavisë, të cilat më së miri kanë njohur realitetet e Federatës së ish-Jugosllavisë, duke qenë pjesë përbërëse e saj”, shtoi akademik Stavileci.
Procesi i interpretimit legal të shpalljes së pavarësisë së Kosovës ishte iniciuar nga Serbia dhe mbështetur nga Asambleja e Përgjithshme e Organizatës së Kombeve të Bashkuara.
Deri kah mesi i muajit prillit, të gjitha palët e interesuara do të mund t’i deponojnë deklaratat e tyre me shkrim, e më pas do të pasojë edhe procesi gjyqësor, i cili në fund do të përmbyllet me një mendim këshillëdhënës që gjykata do ta japë në lidhje me pavarësinë e Kosovës.
