Të dhënat e Entit Shtetëror të Statistikave në Maqedoni flasin për rënie në eksportin e prodhimeve vendase në krahasim me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar.
Eksporti ka shënuar rënie për 250 milionë dollarë, gjegjësisht për 21.4 për qind të prodhimeve destinuar për në Ballkanin Perëndimor.
Zore Temellkovski, nga sektori i biznes, thotë se autoritetet përkatëse duhet të ndërmarrin sa më parë masa për të krijuar kushte që prodhimet vendase të jenë konkurrente, të paktën në tregjet e vendeve të rajonit.
Në të kundërtën, sipas Temellkovskit, nuk do të mund të ndalet tatëpjeta që ka kapluar ekonominë e Maqedonisë.
“Tani duhet filluar të mendojmë seriozisht për të instaluar prodhime me kualitet të besueshëm, të paktën në tregun rajonal dhe më pas duhet bërë përpjekje në përmbushjen e standardeve që kërkohen në tregjet e vendeve evropiane dhe më gjerë, që Maqedonia të instalojë një prodhimtari të qëndrueshme”, thotë Temellkovski.
Ai thekson se duhet të ndërpriten fushatat e shtrenjta të Qeverisë për joshjen e investitorëve të huaj, sepse rezultati, siç shprehet Temellkovski, i ngjan atij proverbit popullor, “Bretkosa kur sheh se mbathet kali edhe ajo bën gati këmbën”.
Nga ana tjetër, Menders Kuçi, nga Oda Ekonomike e Maqedonisë Veriperëndimore, thotë se rënia e eksportit të prodhimeve vendore është diçka e pritshme, pasi politikat shtetërore ishin fokusuar vetëm në “shuarje e zjarrit” thënë kushtimisht, dhe jo krijimin e politikave të qëndrueshme për zhvillimin e ekonomisë.
“Edhe kundrejt sinjaleve serioze që i kemi dërguar ne, si oda ekonomike në Maqedoni, Qeveria shumë vonë dhe dobët reagon në këtë drejtim, ndërsa janë fokusuar në zbatimin e platformave ekonomike nga subjekti politik prej nga vijnë”.
“Fatkeqësisht, kjo garniturë politike, erdhi në pushtet me platformën ekonomike, duke pasur në fokus komponentin social sesa atë zhvillimore. Si pasojë e kësaj, ajo është e fokusuar kryesisht në ‘shuarjen zjarrit’, apo thënë kushtimisht blerjen e qetësisë në mungesë të ndërtimit të një strategjie të mirëfilltë për zhvillimin e ekonomisë”.
“Pikërisht kjo është ajo që edhe na kthehet si bumerang, pra mungesa e strategjisë zhvillimore në aspektin ekonomik ose si të doni quajeni, plane afatgjata për zhvillimin e ekonomisë”, shprehet Kuçi.
Ndërsa, Zoran Vitanov, ish-zëvendësministër i Ekonomisë, konsideron se rënia rapide e eksportit të prodhimeve vendore, ka të bëjë me faktin se Maqedonia eksporton vetëm lëndën e parë, si pasojë e mungesës së mjeteve teknologjike për të përpunuar të njëjtën që ta ofrojë në treg si prodhim të gatshëm, si në lëmin e bujqësisë, ashtu dhe në atë të industrisë.
“Maqedonia si shtet nuk ka investuar pothuajse aspak në përmirësimin e teknologjisë në sektorë të caktuar, ndërkohë që dihet mirëfilli se “ajka e biznesit” pikërisht për këtë shkak nuk mblidhet në vendin tonë po në shtetet, të cilat kanë investuar në këtë drejtim”, potencon Vitanov.
Ndryshe, Qeveria e Maqedonisë konsideron se me kthimin e borxhit prej 72 milionë eurosh, që ka pasur nga TVSH-ja e pakthyer dhe marrëveshjet e realizuara që aktualisht zbatohen, do të rritet dhe kapaciteti i kompanive vendore për të investuar më shumë në rritjen e prodhimit, me këtë edhe eksportin, veçanërisht në vendet fqinje.
Eksporti ka shënuar rënie për 250 milionë dollarë, gjegjësisht për 21.4 për qind të prodhimeve destinuar për në Ballkanin Perëndimor.
Zore Temellkovski, nga sektori i biznes, thotë se autoritetet përkatëse duhet të ndërmarrin sa më parë masa për të krijuar kushte që prodhimet vendase të jenë konkurrente, të paktën në tregjet e vendeve të rajonit.
Në të kundërtën, sipas Temellkovskit, nuk do të mund të ndalet tatëpjeta që ka kapluar ekonominë e Maqedonisë.
“Tani duhet filluar të mendojmë seriozisht për të instaluar prodhime me kualitet të besueshëm, të paktën në tregun rajonal dhe më pas duhet bërë përpjekje në përmbushjen e standardeve që kërkohen në tregjet e vendeve evropiane dhe më gjerë, që Maqedonia të instalojë një prodhimtari të qëndrueshme”, thotë Temellkovski.
Ai thekson se duhet të ndërpriten fushatat e shtrenjta të Qeverisë për joshjen e investitorëve të huaj, sepse rezultati, siç shprehet Temellkovski, i ngjan atij proverbit popullor, “Bretkosa kur sheh se mbathet kali edhe ajo bën gati këmbën”.
Nga ana tjetër, Menders Kuçi, nga Oda Ekonomike e Maqedonisë Veriperëndimore, thotë se rënia e eksportit të prodhimeve vendore është diçka e pritshme, pasi politikat shtetërore ishin fokusuar vetëm në “shuarje e zjarrit” thënë kushtimisht, dhe jo krijimin e politikave të qëndrueshme për zhvillimin e ekonomisë.
“Edhe kundrejt sinjaleve serioze që i kemi dërguar ne, si oda ekonomike në Maqedoni, Qeveria shumë vonë dhe dobët reagon në këtë drejtim, ndërsa janë fokusuar në zbatimin e platformave ekonomike nga subjekti politik prej nga vijnë”.
“Fatkeqësisht, kjo garniturë politike, erdhi në pushtet me platformën ekonomike, duke pasur në fokus komponentin social sesa atë zhvillimore. Si pasojë e kësaj, ajo është e fokusuar kryesisht në ‘shuarjen zjarrit’, apo thënë kushtimisht blerjen e qetësisë në mungesë të ndërtimit të një strategjie të mirëfilltë për zhvillimin e ekonomisë”.
“Pikërisht kjo është ajo që edhe na kthehet si bumerang, pra mungesa e strategjisë zhvillimore në aspektin ekonomik ose si të doni quajeni, plane afatgjata për zhvillimin e ekonomisë”, shprehet Kuçi.
Ndërsa, Zoran Vitanov, ish-zëvendësministër i Ekonomisë, konsideron se rënia rapide e eksportit të prodhimeve vendore, ka të bëjë me faktin se Maqedonia eksporton vetëm lëndën e parë, si pasojë e mungesës së mjeteve teknologjike për të përpunuar të njëjtën që ta ofrojë në treg si prodhim të gatshëm, si në lëmin e bujqësisë, ashtu dhe në atë të industrisë.
“Maqedonia si shtet nuk ka investuar pothuajse aspak në përmirësimin e teknologjisë në sektorë të caktuar, ndërkohë që dihet mirëfilli se “ajka e biznesit” pikërisht për këtë shkak nuk mblidhet në vendin tonë po në shtetet, të cilat kanë investuar në këtë drejtim”, potencon Vitanov.
Ndryshe, Qeveria e Maqedonisë konsideron se me kthimin e borxhit prej 72 milionë eurosh, që ka pasur nga TVSH-ja e pakthyer dhe marrëveshjet e realizuara që aktualisht zbatohen, do të rritet dhe kapaciteti i kompanive vendore për të investuar më shumë në rritjen e prodhimit, me këtë edhe eksportin, veçanërisht në vendet fqinje.