'Vuajtja na bashkoi': Streha nëntokësore në Izjumin e çliruar i kthehet qetësisë

Andriy Pleshan, 60 vjeç, duke shikuar shkatërrimin e bodrumit të tij në Izyum, në Ukrainën lindore, më 2 janar. Bodrumi prej 70 metrash katrorë ku ai vazhdon të jetojë, ishte gjithashtu një vend i shenjtë gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Pleshan duke përshëndetur një fqinje pranë një prej ndërtesave të banimit në Izjumin e shkatërruar nga lufta.

Dikur shtëpi e 45.000 banorëve, qyteti u çlirua nga ushtarët ukrainas në shtator, pasi ishte pushtuar nga forcat ruse.



 

Një arkivol i zbrazët pasi një trup u zhvarros në Izjum më 2 janar.

Zbulimi i varrezës masive dhe trupave të viktimave të torturuara e bënë Izjumin sinonim i dhimbjes për mizoritë e supozuara të kryera nën pushtimin rus.

Disa ditë pas fillimit të luftës, Nyka, një foshnjë 2-muajshe, dhe prindërit e saj u zhvendosën në bodrumin e mbushur me njerëz, i cili është stolisur me ikona fetare dhe një portret të poetit kombëtar të Ukrainës, Taras Shevchenko.

“Unë u bëra kumbar i saj”, thotë Pleshan me krenari. Ai kujton se ishte i vetmi që mund ta qetësonte foshnjën për të fjetur ndërsa bombat shpërthenin lart.

Banorët, të tmerruar, mezi u larguan nga shtëpitë e tyregjatë muajit të parë të luftës pasi bombardimet intensive ruse e kthyen në gërmadhë pjesën më të madhe të qytetit.
 

Pleshan tregon një kapelë nga një ekuipazh tanku rus, një nga mbetjet e shumta të luftës.

Banorët jetonin me frikën e ushtarëve rusë, të cilët vinin rregullisht për t'i kontrolluar ata që strehoheshin në bodrume. "Ne mund të ishim vrarë në çdo kohë", rikujton Pleshan, duke çuar një gotë me alkoolin e tij të bërë vetë. “Kjo vuajtje na bashkoi”.

Pasi strehoi kaq shumë njerëz, tani në bodrum ka mbetur vetëm Pleshani, së bashku me qentë dhe macet e tij.

Atij i mungon shoqëria e Nykës dhe prindërve të saj, të cilët u nisën për në Kursk, një qytet në Rusi jo shumë larg kufirit me Ukrainën.

“Prindërit kishin frikë për shëndetin e vogëlushit, i cili nuk e pa dritën e diellit”, thotë Pleshan.

Që atëherë ai ka folur me ta në telefon. "Unë u thashë atyre se doja t'i shihja përsëri së shpejti dhe ata premtuan se do të ktheheshin në pranverë", thotë ai. 

Qeni i Pleshanit duke qëndruar shtrirë pranë një peme krishtlindjesh brenda bodrumit ku ata jetojnë.

“Më parë jetonim mirë në Izjum”, thotë Pleshan. "Ishte një qytet i bukur, ku ne gjuanim, peshkonim, mblidhnim kërpudha. Tani, sa herë që ka një zhurmë të papritur, ne pyesim veten se çfarë po ndodh. Burrat, fëmijët, kafshët -- të gjithë kanë frikë".

Gjatë pushtimit rus të Izjumit, në rajonin e Harkivit të Ukrainës, Andriy Pleshan strehoi rreth 60 njerëz, në mesin e tyre edhe një foshnje, në bodrumin e tij të shekullit XIX -- duke i bërë jehonë historisë së bodrumit si një vend i shenjtë për ata që ikin nga dhuna. (Përgatiti: Syzanë Paçarizi)