Mosvazhdimi i preferencave autonome tregtare me BE-në ka sjellë pasoja negative për ekonominë e përgjithshme të Kosovës, thonë përfaqësues të Odës Ekonomike të Kosovës. Në bazë të një hulumtimi të bërë me kompanitë që eksportojnë në tregun e Bashkimit Evropian, thuhet se ka pasur rënie të eksportit deri në 63 për qind.
Oda Ekonomike e Kosovës ka bërë një hulumtim për dëmet aktuale dhe potenciale nga mosvazhdimi i preferencave tregtare.
Në bazë të këtij hulumtimi, përveç efekteve negative që janë shkaktuar në eksport, përfaqësues të OEK-ut thonë se ndikim të madh ka pasur edhe në efektin e punësimit, në pozitën konkurruese, si dhe në humbjen e partnerëve.
Kryetari i Odës Ekonomike të Kosovës, Safet Gëxhaliu, thotë se mosvazhdimi i preferencave autonome tregtare me BE-në po rrezikon disa biznese të mbyllen tërësisht, ngase disa kompani si treg të vetëm kanë atë të Bashkimit Evropian.
“Sa herë që kemi biseduar në konferencat e ndryshme për investitorët, ju kemi thënë urdhëroni investoni në Kosovë, sepse është koha për të investuar se i kemi preferencat tregtare dhe tani ajo pikë më nuk ekziston. Për fat të keq, problemet politike janë ato që dominojnë në skenën kosovare. Mu nga ky dominim i problemeve politike, anashkalohen problemet ekonomike edhe në spektrin ndërkombëtar dhe si duke ky problem nuk do të zgjidhet aq lehtë dhe aq shpejt siç është paralajmëruar”, thotë Gërxhaliu.
Që nga fillimi i këtij viti Kosova nuk i gëzon preferencat tregtare, të cilat i vendos Bashkimi Evropian për të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor.
Produktet kosovare nuk mund të eksportohen në vendet e Bashkimit Evropian pa iu nënshtruar tarifave doganore apo kufizimeve për sasitë.
Sipas Gërxhaliut, Kosova i ka humbur këto preferenca ndërkombëtare për shkak të neglizhencës treguar karshi detyrave që ka.
“E veçanta e kësaj është se Komisioni Evropian iu është drejtuar me shkrim në shtator-tetor të vitit 2010 Ministrisë së Tregtisë dhe Industrisë, që ta bëjë një analizë se sa është aspekti kuantitativ i pranisë së produkteve kosovare në tregun evropian. Për fat të keq, një përgjigje e tillë nuk ka ardhur nga MTI-ja dhe për këtë arsye ka ardhur deri te pezullimi i pranisë së produkteve kosovare në tregun evropian”, shpjegon Gërxhaliu.
Komisioni Evropian i kishte vendosur preferencat autonome tregtare për të gjitha vendet që janë pretendente për t’u futur në bllokun 27-anëtarësh, në mënyrë që të mbështesin integrimin ekonomik me BE-në, të forcojnë stabilitetin politik dhe përparimin ekonomik në mbarë rajonin.
Ndërkohë, Oda Ekonomike e Kosovës gjatë prezantimit të hulumtimit për pasojat nga mosvazhdimi i preferencave tregtare, adreson një varg akuzash edhe për zhvillimet tjera ekonomike në vend, me theks të veçantë te ngritja e pagave.
Sekretari i Odës Ekonomike, Berat Rukiqi, thotë se sipas praktikave më të mira ndërkombëtare, paga minimale duhet t’i përmbushë disa kritere.
“Paga minimale nuk mund të jetë vetëm për luftimin e varfërisë, por duhet të mundësojë që çdo punëtori dhe familjes së tij t’i sigurohet ekzistencë. Paga minimale duhet të reflektojë gjendjen e përgjithshme të pagave në vend, duke u bazuar në statistikat e pagave aktuale sipas gjinisë, sektorit dhe aktivitetit ekonomik”, vlerëson Rukiqi.
Ndërkohë, Oda Ekonomike e Kosovës i rekomandon Qeverisë që të jetë proaktive në zgjidhjen e problemeve ekonomike që ka vendi.
Po ashtu, ata thonë që të rriten kapacitetet dhe angazhimet për të qenë të gatshëm për fillimin e negocimit të marrëveshjes tregtare me Bashkimin Evropian.
Oda Ekonomike e Kosovës ka bërë një hulumtim për dëmet aktuale dhe potenciale nga mosvazhdimi i preferencave tregtare.
Në bazë të këtij hulumtimi, përveç efekteve negative që janë shkaktuar në eksport, përfaqësues të OEK-ut thonë se ndikim të madh ka pasur edhe në efektin e punësimit, në pozitën konkurruese, si dhe në humbjen e partnerëve.
Kryetari i Odës Ekonomike të Kosovës, Safet Gëxhaliu, thotë se mosvazhdimi i preferencave autonome tregtare me BE-në po rrezikon disa biznese të mbyllen tërësisht, ngase disa kompani si treg të vetëm kanë atë të Bashkimit Evropian.
“Sa herë që kemi biseduar në konferencat e ndryshme për investitorët, ju kemi thënë urdhëroni investoni në Kosovë, sepse është koha për të investuar se i kemi preferencat tregtare dhe tani ajo pikë më nuk ekziston. Për fat të keq, problemet politike janë ato që dominojnë në skenën kosovare. Mu nga ky dominim i problemeve politike, anashkalohen problemet ekonomike edhe në spektrin ndërkombëtar dhe si duke ky problem nuk do të zgjidhet aq lehtë dhe aq shpejt siç është paralajmëruar”, thotë Gërxhaliu.
Që nga fillimi i këtij viti Kosova nuk i gëzon preferencat tregtare, të cilat i vendos Bashkimi Evropian për të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor.
Produktet kosovare nuk mund të eksportohen në vendet e Bashkimit Evropian pa iu nënshtruar tarifave doganore apo kufizimeve për sasitë.
Sipas Gërxhaliut, Kosova i ka humbur këto preferenca ndërkombëtare për shkak të neglizhencës treguar karshi detyrave që ka.
“E veçanta e kësaj është se Komisioni Evropian iu është drejtuar me shkrim në shtator-tetor të vitit 2010 Ministrisë së Tregtisë dhe Industrisë, që ta bëjë një analizë se sa është aspekti kuantitativ i pranisë së produkteve kosovare në tregun evropian. Për fat të keq, një përgjigje e tillë nuk ka ardhur nga MTI-ja dhe për këtë arsye ka ardhur deri te pezullimi i pranisë së produkteve kosovare në tregun evropian”, shpjegon Gërxhaliu.
Komisioni Evropian i kishte vendosur preferencat autonome tregtare për të gjitha vendet që janë pretendente për t’u futur në bllokun 27-anëtarësh, në mënyrë që të mbështesin integrimin ekonomik me BE-në, të forcojnë stabilitetin politik dhe përparimin ekonomik në mbarë rajonin.
Ndërkohë, Oda Ekonomike e Kosovës gjatë prezantimit të hulumtimit për pasojat nga mosvazhdimi i preferencave tregtare, adreson një varg akuzash edhe për zhvillimet tjera ekonomike në vend, me theks të veçantë te ngritja e pagave.
Sekretari i Odës Ekonomike, Berat Rukiqi, thotë se sipas praktikave më të mira ndërkombëtare, paga minimale duhet t’i përmbushë disa kritere.
“Paga minimale nuk mund të jetë vetëm për luftimin e varfërisë, por duhet të mundësojë që çdo punëtori dhe familjes së tij t’i sigurohet ekzistencë. Paga minimale duhet të reflektojë gjendjen e përgjithshme të pagave në vend, duke u bazuar në statistikat e pagave aktuale sipas gjinisë, sektorit dhe aktivitetit ekonomik”, vlerëson Rukiqi.
Ndërkohë, Oda Ekonomike e Kosovës i rekomandon Qeverisë që të jetë proaktive në zgjidhjen e problemeve ekonomike që ka vendi.
Po ashtu, ata thonë që të rriten kapacitetet dhe angazhimet për të qenë të gatshëm për fillimin e negocimit të marrëveshjes tregtare me Bashkimin Evropian.