Nadije Ahmeti është gazetare e Radios Evropa e Lirë në Prishtinë.
Kosova ka marrë një kredi nga Banka Botërore, për t'i financuar projektet për modernizim të sektorit publik dhe regjistrim të pronave, bëjnë të ditur zyrtarë qeveritarë. Ndonëse e vlerësojnë në mënyrë pozitive marrjen e kredive nga Banka Botërore, ekspertët për çështje ekonomike shprehin kritika për destinimin e kësaj kredie.
Disa nga ndërmarrjet shoqërore të privatizuara me metodën e spin off-it special, rrezikojnë t’i nënshtrohen procesit të ritenderimit. Por, me çfarë metode do të privatizohen këto ndërmarrje, kur me shuarjen e Agjencisë Kosovare të Mirëbesimit, është shuar edhe privatizimi me metodën e spin off-it special.
Qeveria e Kosovës, tashmë, ka filluar procedurat e shpronësimit për tokat nga do të kalojë autostrada Vërmicë- Prishtinë- Merdar, por ende nuk e ka caktuar çmimin për kompensim të tyre. Disa pronarë të tokave në komunën e Prizrenit, presin vendimin e Qeverisë se sa do ta vlerësojë një ari tokë. Sipas, tyre, çmimi duhet të jetë i pranueshëm nga vetë pronarët dhe të jetë transparent.
Procedurat për regjistrim të biznesit në Kosovë janë shumë të thjeshta dhe të lira, thonë zyrtarë qeveritarë dhe përfaqësues të organizatave joqeveritare. Megjithatë, edhe këto procedura, thotë një përfaqësues i qendrës për përkrahje të biznesit, kanë anët negative. Sipas tij, procedurat e thjeshta po bëjnë që të regjistrohen shumë ndërmarrje, të cilat nuk e zhvillojnë veprimtarinë dhe nuk paguajnë tatim në institucionet kompetente.
Ekspertë kosovarë për çështje ekonomike shprehin shqetësimin e tyre se ligjet aktuale, në aspektin ekonomik, ofrojnë hapësirë për përhapjen e korrupsionit. Ata thonë se ky fenomen po e shkatërron komunitetin e biznesit. Për këtë arsye, sipas tyre, autoritetet kompetente duhet të përmirësojnë infrastrukturën ligjore në këtë rrafsh.
Bordi udhëheqës i Trustit të Kursimeve Pensionale të Kosovës ka vendosur që një shumë të kursimeve të kontribuuesve ta deponojë në sistemin bankar në Kosovë, ndërkaq një pjesë tjetër ta plasojë në tregjet ndërkombëtare, bënë të ditur udhëheqës të Trustit.
Ngrohtorja e qytetit “Termokos” në Prishtinë ka një javë që ka reduktuar furnizimin me ngrohje, gjë që ka vështirësuar jetën e qytetarëve. Sipas zyrtarëve të kësaj ndërmarrjeje, nga nesër pritet edhe shkyçja kolektive e ngrohjes. Në anën tjetër, mungesa e ngrohjes rrit kërkesën për energji, kërkesë kjo që nuk mund të mbulohet nga Korporata Energjetike e Kosovës.
Papunësia dhe varfëria paraqesin kërcënim kryesor të stabilitetit në Kosovë, thonë përfaqësues të sindikatave të punëtorëve dhe ekspertë për çështje sociale. Sipas tyre, po shpeshtohen pakënaqësitë e punëtorëve dhe mundësia për nxitjen e trazirave tashmë ekziston.
Kosova ka disa prona të ndërmarrjeve shoqërore jashtë territorit të saj, sidomos në Serbi dhe Mal të Zi, por ende nuk është bërë evidentimi i tyre dhe as privatizimi i ndonjërës. Autoritetet përgjegjëse thonë se ka filluar procesi i identifikimit, përderisa njohës të çështjeve ekonomike konsiderojnë se institucionet kosovare po qëndrojnë heshtur karshi këtij problemi.
Në Prishtinë, ka filluar konferenca ndërkombëtare dy ditore për investitorë potencialë për termocentralin “Kosova e Re”, në të cilën, sipas autoriteteve kosovare, po marrin pjesë mbi 50 kompani ndërkombëtare dhe vendore.
Këmbimet tregtare të Kosovës me disa nga vendet e rajonit, nga përfaqësues të institucioneve vlerësohen si të mira. Por, ekspertë për çështje ekonomike thonë se bashkëpunimi ekonomik nuk është në nivelin e duhur.
Shumë fëmijë në Kosovë jetojnë në kushte të rënda sociale, apo lindin të varfër. Kështu thonë përfaqësues të organizatave ndërkombëtare dhe vendore që merren me mbrojtjen e fëmijëve, sipas të cilëve, kushtet e rënda të familjeve të tyre, bëjnë që këtyre fëmijëve t’u mungojnë gjërat elementare për jetë, duke llogaritur edhe ushqimin kualitativ për moshën e tyre.
Disa nga ndërmarrjet shoqërore,të privatizuara me metodën e spin off-it special, rrezikojnë t’i nënshtrohen sërish procesit të privatizimit, thonë zyrtarë dhe anëtarë të bordit të Agjencisë Kosovare të Privatizimit, meqë këto kompani nuk kanë arritur t'i përmbushin obligimet për punësim dhe investime.
Dhënia e mitos dhe pagat e vogla të punëtorëve në institucionet publike, janë arsyet kryesore që po krijojnë rritjen e korrupsionit në rrafshin ekonomik. Kështu thonë njohës për çështje ekonomike, sipas të cilëve, për luftimin e kësaj dukurie duhet të ekzistojë vullneti i ekzekutivit të vendit, por edhe i shoqërisë civile.
Ekspertë kosovarë për çështje ekonomike shprehin shqetësimin e tyre se në vitin 2010, kriza ekonomike mund të thellohet edhe më shumë. Faktorët kryesorë të stabilitetit ekonomik që vitin e kaluar kanë lëvizur në mënyrë negative, sipas ekspertëve, mund ta përkeqësojnë gjendjen ekonomike gjatë këtij viti.
Autoritetet kompetente tashmë kanë bërë të gjitha përgatitjet e duhura për procesin e regjistrimit të popullsisë, ekonomive familjare dhe banesave në vitin 2011. Sipas zyrtarëve qeveritarë, vendimi për vitin e mbajtjes së këtij procesi, është marrë nga organizatat ndërkombëtare që merren me këtë çështje. Në anën tjetër, ish-ministrja e Shërbimeve Publike thotë se ky projekt është dashur të realizohej më herët.
Udhëheqës të Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies Sociale pohojnë se gjatë 2009-ës kanë arritur të punësojnë mbi 6,000 qytetarë. Por, përfaqësues të sindikatave të punëtorëve thonë se parametrat e nevojshëm për zbutjen e papunësisë, nuk janë arritur.
Papunësia do të jetë një nga sfidat kryesore edhe në vitin 2010, thonë përfaqësues të punëtorëve dhe ekspertë të ekonomisë. Sipas tyre, shkalla e papunësisë në Kosovë është më e larta në Evropë, ndërkaq, siç thonë ata, institucionet vendore nuk kanë projekte për zbutjen e nivelit të papunësisë.
Shfaq më shumë