Nadije Ahmeti është gazetare e Radios Evropa e Lirë në Prishtinë.
Me gjithë resurset e mjaftueshme turistike në Kosovë, sektori i turizmit nuk është i zhvilluar dhe i shfrytëzuar sa duhet. Ekspertë të fushës së turizmit dhe zyrtarë qeveritarë pohojnë se, me gjithë përpjekjet për të përmirësuar këtë sektor, problem mbetet mungesa e energjisë elektrike dhe e infrastrukturës së duhur.
Sfida kryesore për vitin 2010 në Kosovë do të mbetet zhvillimi ekonomik, vlerësojnë përfaqësues të komunitetit të biznesit dhe ekspertë për çështje ekonomike. Sipas tyre, viti 2009 nuk ka rezultuar me ndonjë përmirësim të dukshëm në fushën ekonomike, ndërsa, vitin tjetër, thonë ata, autoriteteve kompetente u mbetet që të jenë më të angazhuara në këtë drejtim.
Kosova vazhdon të jetë e varur nga importi i produkteve të huaja, thonë zyrtarë qeveritarë dhe ekspertë për çështje ekonomike. Sipas tyre, mbi 90 për qind e mallrave të huaja importohen në Kosovë, ndërkaq vetëm deri në 8 për qind e produkteve kosovare mund të kalojnë në tregjet e rajonit apo të vendeve anëtare të Bashkimit Evropian. Shkaktarë të kësaj gjendjeje, sipas ekspertëve, janë shoqëria dhe institucionet e Kosovës.
Kriza globale financiare do ta rrisë në mbi 10 milionë numrin e të varfërve në Evropë dhe në Azinë Qendrore, thuhet në raportin e fundit të Bankës Botërore. Ekspertë kosovarë për çështje ekonomike thonë se Kosova nuk mund të jetë imune përballë kësaj krize.
Gjatë fushatës zgjedhore për zgjedhjet komunale, kandidatët për kryetar kanë premtuar projekte të ndryshme që ndikojnë në zhvillimin ekonomik. Tashmë, pas zgjedhjeve të kryetarëve komunal, ekspertë për çështje ekonomike thonë se këto premtime vështirë se mund të realizohen, meqë ato kanë tejkaluar shumën buxhetore të komunave.
Me Ligjin për vetëqeverisje lokale, kryetarët e rinj të komunave, që dalin nga zgjedhjet e nëntorit, kanë më tepër kompetenca se ç’kishin paraardhësit e tyre. Ata thuhet se kanë më shumë hapësirë në menaxhimin e financave komunale.
Me rastin e Ditës Ndërkombëtare për të Drejtat e Njeriut, përfaqësues të organizatave dhe institucioneve kosovare, që merren me të drejtat e njeriut, thonë se respektimi i tyre nuk është në nivel të kënaqshëm.
Gjatë këtij viti, çmimet e produkteve ushqimore kanë shënuar rënie, përderisa në muajin tetor është ngritur çmimi i energjisë elektrike, çka ka bërë që inflacioni të rritet për 1.1 për qind. Sipas zyrtarëve të Entit të Statistikave të Kosovës, kjo përqindje është normale. Por, ekspertë të ekonomisë konsiderojnë se inflacioni në Kosovë ka ndikime të dyanshme.
Interesimi i investitorëve të huaj për të investuar në Kosovë, gjatë këtij viti ka shënuar rënie, vlerësojnë njohës të çështjeve ekonomike. Sipas tyre, edhe pse Kosova ka sektorë të mjaftueshëm për investime, problemet e shumta dhe shkalla e lartë e korrupsionit, kanë ndikuar që investitorët e huaj të mos e shfrytëzojnë kapitalin e tyre në Kosovë.
Edhe në Kosovë është shënuar 3 Dhjetori - Dita Ndërkombëtare e Personave me Nevoja të Veçanta. Me këtë rast, përfaqësues të këtyre personave, kërkojnë trajtim më të mirë nga institucionet dhe shoqëria. Ndërkaq, përfaqësues të Qeverisë pohojnë angazhimin e tyre për përmirësimin e kushteve të tyre.
Arsimimi i fëmijëve të komunitetit rom, ashkali dhe egjiptas është në nivel shumë të ulët. Kështu thonë ekspertë për çështje të arsimit dhe përfaqësues të komuniteteve, sipas të cilëve, autoritetet kompetente nuk kanë bërë përpjekje për përmirësimin e gjendjes.
Pas anëtarësimit të Kosovës në Bankën Botërore dhe në Fondin Monetar Ndërkombëtar, institucionet e Kosovës janë të gatshme të aplikojnë edhe në Bankën Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim. Kështu thonë zyrtarë qeveritarë, për të shtuar se Qeveria e Kosovës pret vetëm ftesën nga kjo bankë që të aplikojë.
Ndotja e ambientit në Kosovë tejkalon normat e lejuara sipas standardeve evropiane. Ndotës kryesorë të ambientit konsiderohen kompanitë e mëdha prodhuese. Kështu u vlerësua sot gjatë një konference të organizuar nga Ministria e Energjisë dhe Minierave.
Sot shënohet Dita ndërkombëtare kundër dhunës ndaj gruas. Në Kosovë, ky fenomen është mjaft i pranishëm. Sipas të dhënave të policisë, vetëm në nëntë muajt e parë të këtij viti janë raportuar mbi 660 raste të dhunës, kryesisht ndaj femrave.
Me gjithë kritikat e deputetëve të partive opozitare se qeveria ka ndarë buxhetin e vitit 2010 në mënyrë joproporcionale për komunat përkatëse, sipas ekspertëve për çështje ekonomike, vërehet se shuma më të mëdha të buxhetit janë ndarë për komunat, në të cilat nuk ka pasur investime për kohë të gjatë.
Sinjalizimi i fundit nga UNDP, sipas të cilit për shumë qytetarë të Kosovës çështjet sociale mbeten shqetësimi kryesor, është komentuar nga ekspertët si rrezik real për mundësinë e shpërthimit të trazirave sociale.
Kushtet e akomodimit dhe trajtimi i të burgosurave dhe të paraburgosurve në Qendrën Korrektuese për Femra dhe të Mitur në Lipjan, janë në nivel të duhur. Kështu, të paktën, thonë disa nga të burgosurat që vuajnë dënimin në këtë burg.
Rreth 35 për qind e projekt-buxhetit për vitin e ardhshëm është paraparë për investime kapitale. Kjo përqindje, sipas ekspertëve të ekonomisë, duhet të shpenzohet në kapacitete prodhuese dhe jo në infrastrukturë rrugore. Vetëm në këtë mënyrë, sipas ekspertëve, investimet kapitale do të ndikonin në përmirësimin e standardit jetësor të qytetarëve.
Sektori privat në Kosovë numëron 95 mijë ndërmarrje të vogla e të mesme. 93 për qind e tyre janë mikro-ndërmarrje që kanë të punësuar një deri në nëntë punëtorë.
Shfaq më shumë
