Edhe sot janë drejtuar kritika në adresë të institucioneve të Kosovës, për shkak të miratimit të planit të Ban Ki Moonit nga ana e Këshillit të Sigurimit. Kritikat e sotme janë bërë edhe nga shqiptarët, edhe nga serbët.
Ish-kryeministri i Kosovës, Agim Çeku, fajëson institucionet për mosparaqitje të planit të tyre dhe për mosbindjen e komunitetit ndërkombëtar se plani i Ahtisaarit është përgjigje ndaj të gjitha sfidave në Kosovë. Por, Çeku nuk ka lënë pa kritikuar as BE-në e OKB-në.
“Ky plan është pasojë e pazotësisë së Bashkimit Evropian, që ta disciplinojë Beogradin dhe t’i thotë që Kosova tashmë është e pavarur. Këshilli i Sigurimit gjithashtu, Kombet e Bashkuara, personalisht Ban Ki Moon e ka mbështetur pakon e Ahtisaarit. Ne e kemi mbështetur dhe ne po qëndrojmë prapa zotimeve tona, por OKB-ja nuk po qëndron prapa zotimeve të veta”.
“Ky është problemi dhe po i zgjat jetë 1244-shit, po i zgjat jetë UNMIK-ut dhe po e vë në siklet vetë UNMIK-un, por edhe të ardhmen, perspektivën e qartë të Kosovës. Kështu që thjesht, ai me këtë plan po e bën Kosovën - Kosova shtet neutral i OKB-së”, është shprehur Çeku.
Në debatin e mbajtur në Çagllavicë, mbi planin e Ban Ki Moonit për rikonfigurimin e UNMIK-ut, kryetari i Partisë Demokratike Serbe, Sllavisha Petkoviq, njëherësh edhe deputet i Kuvendit të Kosovës, ka thënë se gjashtë pikat janë pasojë e mospunës së institucioneve të Kosovës për krijimin e një shoqërie multietnike. Ai thotë se ky plan çon në ndarjen e Kosovës.
“Nuk mund të them se ne serbët e Kosovës jemi tepër të kënaqur me këto 6 pika, por këto 6 pika janë konfirmim i gjendjes në Kosovë dhe i tërë asaj që ka ndodhur në këto 9 vjet, ku nuk ka pasur as dëshirë, as vullnet nga ana e institucioneve, që të niset një dialog normal. Gjashtë pikat e sqarojnë se kush do të ketë përgjegjësi në mjediset serbe e kush në ato shqiptare”.
“EULEX-i do të shtrihet në pjesët ku jetojnë shqiptarët, ndërsa te serbët do të mbetet UNMIK-u. Kjo neve na ngjason në një ndarje klasike”, pohon Petkoviq.
Por, i një mendjeje me Petkoviqin nuk është analisti kosovar, Halil Matoshi. Edhe pse nuk mbështet raportin e Ban Ki Moonit, Matoshi konsideron se ndarja e Kosovës është çështje e mbyllur dhe hapja e saj do të hapte Kutinë e Pandoras.
”Me ndarjen e veriut të Kosovës, të jeni të bindur se do të humbasin më së shumti serbët në brendësi të Kosovës. Por, ky është një projekt shumë i madh ndërkombëtar dhe për bindjen time, nuk kanë llogari që për hir të Serbisë, t’i shkatërrojnë apo rrënojnë 3-4 shtete tjera”, tha Matoshi.
Vendosja dhe shtrirja e EULEX-it parashihet me pakon e Ahtisaarit dhe Kushtetutën e Kosovës. Por, për shkak të kundërshtimit serb, Ban Ki Moon, pas negociatave Beograd, OKB, BE, pati përpiluar gjashtë pikat, në të cilat, ndër të tjera, EULEX-i mbetet neutral karshi statusit dhe merr për bazë Rezolutën 1244.
Analisti Halil Matoshi mendon se këtu ka humbur hapin pala kosovare, në veçanti Kuvendi i Kosovës.
“Bindja ime është se Kuvendi është dashur të mblidhet me urgjncë që ta shpallë Rezolutën 1244 pa objekt në Kosovë pas 17 shkurtit dhe PSSP-në e shpall zyrtarisht person të padëshirueshëm tutje në vend”, tha Matoshi.
Ndryshe, Agim Çeku e sheh si të pafalshëm veprimin e komunitetit ndërkombëtar, për, siç ka thënë, trokitjen në derë të Beogradit për t’i kërkuar leje për shtrirjen e EULEX-it.
Serbët e Kosovës, në masë të madhe, vazhdojnë ta shikojnë Beogradin si kryeqytet të tyre dhe kundërshtojnë integrimin në shoqërinë kosovare.
Madje, Sllavisha Petkoviq tha se është financimi i Qeverisë serbe që i mban ende serbët në Kosovë, e jo angazhimi i institucioneve kosovare për t’i integruar ata. Por, pavarësisht kritikave të përfaqësuesve serbë, Kushtetuta e Kosovës dhe plani i Ahtisaarit ofrojnë të drejta të avancuara për komunitetet, posaçërisht për atë serb.