Pas kërkesave të vazhdueshme nga vendi e bota që Beogradi të heqë dorë nga strukturat paralele në veri të Kosovës, opozita vlerëson se u takon edhe autoriteteve kosovare të ndërmarrin veprimet e nevojshme për zhbërjen e strukturave, të cilat, siç thuhet, që nga paslufta po e mbajnë në status-quo veriun e vendit.
Deputeti nga radhët e Lidhjes Demokratike të Kosovës, Skënder Hyseni, thotë se Prishtina zyrtare do të duhej të shfrytëzonte periudhën kur është shtuar presioni ndërkombëtar për ta kushtëzuar vazhdimin e dialogut me Serbinë me zhbërjen e strukturave paralele në veri.
Skënder Hyseni
“Kosova do të duhej të kërkonte nj pauzë në dialog dhe t’i kërkonte Beogradit zhbërjen e strukturave të paligjshme para se ai dialog do të mund të fillonte”, shprehet Hyseni.
Propozimin për një kushtëzim, të cilin do të duhej t’ia bënte Bashkimi Evropian shtetit serb e dha në seancën e së mërkurës të Këshillit të Sigurimit për Kosovën, ministri i Jashtëm i vendit, Enver Hoxhaj.
Ai tha se në rast se Serbisë i jepet statusi i vendit kandidat për anëtarësim në BE, “situata e status quo-së në tri komunat veriore të Kosovës do të transformojë në një konflikt të ngrirë; marrëveshjet e arritura përmes dialogut teknik nuk do të zbatohen; dhe procesi i normalizimit të marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë nuk do të ketë të ardhme”.
Në kohën kur Serbia pret të marrë vendimin për statusin e saj kandidat për në BE, nuk është caktuar ende se a do të mbahen zgjedhjet serbe edhe në territorin e Kosovës.
Hulumtuesi në Grupin Ndërkombëtar të Krizave, Naim Rashiti, thotë se minimumi që Brukseli, e sidomos Berlini, janë duke kërkuar nga Serbia është mosmbajtja e zgjedhjeve lokale në veri të Mitrovicës.
“Ky është një sinjal i qartë, një kusht i qartë nga disa shtete anëtare të BE-së, të cilat janë duke diskutuar formën e kushtëzimit të Serbisë. Se a do të bëhet kjo çështje me kusht formal, apo do të diskutohet vetëm me Serbinë se si të mos organizohen këto zgjedhje”, thekson Rashiti.
Vetë serbët e veriut janë duke bërë përgatitje për mbajtjen e një referendumi përmes, së cilit duan të shprehen në mbështetje apo kundër shtrirjes së autoritetit kosovar në atë pjesë të vendit.
I pyetur se nën cila kushte do të hiqnin dorë nga Beogradi për ta përqafuar sistemin shtetëror të Kosovës, njëri nga politikanët serbë, Milan Ivanoviq, thotë:
“Institucionet tona, përmes të cilave po i realizojmë të drejtat tona janë e vetmja mënyrë për mbijetesën tonë në Kosovë. Ne nuk duam komuna të tjera; ne i kemi komunat tona legjitime dhe në zgjedhjet tona kanë marrë pjesë 60 për qind e njerëzve me të drejtë vote. Andaj, ato nuk janë institucione paralele, por legjitime, të zgjedhura në mënyrë demokratike”.
Si përpjekje për rikthimin e kontrollit në veri të Kosovës, në korrik të vitit të kaluar Qeveria e vendit pati ndërmarrë një aksion policor, i cili pasoi me përleshjet ndërmjet forcave ndërkombëtare dhe serbëve lokalë dhe me vënien e barrikadave rrugore nga serbët protestues.
Për të normalizuar gjendjen në veri të Kosovës dhe për ta integruar e vendosur këtë pjesë nën autoritetin e Prishtinës, Bashkimi Evropian i pati kërkuar Qeverisë hartimin e një strategjie gjithëpërfshirëse, por deri më tani nuk është publikuar ndonjë strategji e tillë.
