Armand Mero, Zëri i Amerikës
Në Shqipëri, Parlamenti votoi në unanimitet ndryshimin e Kushtetutës për kufizimin e imuniteteve, ndërsa shumica rrëzoi propozimet e socialistëve që lidheshin me sistemin e Drejtësisë.
Për kryeministrin Berisha, kufizimi i imunitetit ishte një ngjarje historike. Socialistët të cilët dhanë votën në favor pavarësisht rrëzimit të paketës së tyre, akuzuan qeverinë se ka vënë nën kontroll drejtësinë, e se për këtë nuk besojnë se kufizimi i imunitetit do të çojë në ndëshkimin e korrupsionit qeveritar, u shpreh kryetari grupit socialist Gramoz Ruci.
Vendimi i Parlamentit u përshëndet menjëherë nga përfaqësuesit diplomatikë të Bashkimit Evropian, Shteteve të Bashkuara dhe OSBE-së në Tiranë.
Më shumë se sa për imunitetin, debatet e gjata në Parlament u përqendruan në paketën e propozimeve të socialistëve për disa ndërhyrje që preknin sistemin e drejtësisë dhe procesin e emërimeve në Gjykatën e Lartë, Gjykatën Kushtetues dhe të Prokurorit të Përgjithshëm duke i realizuar me tre të pestat e parlamentit dhe jo me shumicë të thjeshtë siç ndodh aktualisht. Sipas opozitës, ato do të forconin pavarësinë e institucioneve dhe të vetë gjykatësve.
Por kryeministri i Shqipërisë, Sali Berisha, tha se opozita nuk mund të jetë e besueshme në propozimet e saj e cila sipas tij kishte heshtur për shkatërrimin që i bënë sistemit të drejtësisë ish presidenti Bamir Topi dhe ish nënkryetari i Këshillit të Lartë të Drejtësisë Kreshnik Spahiu.
“Sa të besueshëm jeni ju , kur tani që ju iku Topi, tani që ju iku faqeziu , tani bërtisni pavarësi e institucioneve? Rroftë pavarësia. Por ku konsiston pavarësia, te Topi dhe tek ai që krijon parti politike në institucionet kryesore të vendit? Atë quani ju pavarësi? Pse nuk u ngritët ju për pavarësi institucionesh, kur ata montonin për vete aferat prej 500 mijë metrash katrorë në bregdet?”, u shpreh Berisha.
Kryetari i grupit parlamentar socialist Gramoz Ruçi u përgjigj duke deklaruar se besueshmëria dhe efiçenca e sistemit të drejtësisë është në pikën më të ulët duke akuzuar për këtë qeverinë dhe shumicën në pushtet.
“Po kryeministër jemi të shqetësuar për këtë punë për arsye se perceptimi i publikut shqiptar për sistemin e drejtësisë është ku thërret qameti. Po zoti kryeministër, i bëmë tashti se rekomandimet e ekspertëve vendas dhe të huaj janë që domosdoshmërish duhen bërë ndryshime në sistemin e drejtësisë. Po kryeministër i bëmë tani se arrnimet me pe të bardhë në rrobë të zezë, që kërkon të bësh në emër të reformave në sistemin e drejtësisë, jo vetëm që nuk e përmirësojnë, por e përkeqësojnë akoma më tej”, tha Ruçi.
Sipas kryeministrit Berisha propozimet e socialistëve ishin të papranueshme pasi do të çonin në bllokimin e institucioneve kushtetuese.
“Ne pranuam çdo propozim tuajin për imunitetin. Rrëzuam teza që i kishim pranuar për vite të tëra. Kemi qenë të vendosur për mos ndryshim të kushtetutës, u tërhoqëm, kemi qene të vendosur për kontroll banese pa leje, por u tërhoqëm dhe këto janë të faktuara në dokumente. Por nuk mund të pranojmë kurrë shkatërrimin dhe paralizën e institucioneve kushtetuese, siç ndodhi me Ombudsman-it që e latë dy vjet pa kokë. Nuk mund të bëjmë këtë se demokracia pastaj humbet çdo kuptim, nuk mund të bëjmë këtë që të vendosim këtu sundimin e pakicës mbi shqiptarët”.
Pavarësisht qëndrimit të prerë refuzues të shumicës ndaj propozimeve të tyre, socialistët dhanë mbështetje të plotë për imunitetet, ndryshe nga një muaj më parë kur thuajse i kishin lidhur ngushtësisht të dyja çështjet.
Zoti Ruçi megjithatë tha se nuk besonte se kufizimi i imuniteteve do të sillte në ndëshkimin e korrupsionit qeveritar.
“Imunitetin nuk ta japim ty. E japim për veten tonë. E japim për qytetarët shqiptarë. E japim sepse perceptimi i publikut shqiptar dhe besueshmëria e publikut shqiptar ndaj ne politikanëve është në nivelin zero. Dhe kjo është përgjegjësia juaj. Ne s’kemi pse të bëhemi avokatë të imunitetit. S’kemi pse të bëhemi avokatët e korrupsionit tuaj. Por ne nuk kemi aspak besim se korrupsioni juaj do ndëshkohet si rezultat i heqjes së imunitetit. Pse?! Se prokurori thotë të arrestohet, ti i thua unë të ndaloj. Se Gjykata Kushtetuese merr vendime ti se zbaton. Se Gjykata e Lartë merr vendime ti se zbaton. Se Gjykata Apelit merr vendim e ti se zbaton. Se Gjykata e Shkallës së Parë merr vendim e ti se zbaton”.
Votimi për imunitetin u bë në konsensus të plotë. Falë këtij konsensusi u anashkalua shkelja dy herë e procedurave, njëra që parashikon një seancë të posaçme të parlamentit për votimin e ndryshimeve kushtetuese, dhe tjetra që lidhet me paketën e ndryshimeve kushtetuese të socialistëve e cila sipas rregullore nuk mund të kalonte për miratim pa u mbushur dy javë nga vendimi i Këshillit të Legjislacionit.
Nën trysninë e fortë ndërkombëtare, por sidomos asaj publike të ushtruar nga shumica, e cila thuajse përditë e akuzonte se po bëhej pengesë për statusin kandidat, socialistët hoqën dorë thuajse lehtësisht nga ajo që e kishin nisur si një betejë të fortë për reformimin e sistemit të drejtësisë.
Me kufizimin e imuniteteve Shqipëria plotëson një tjetër kërkesë të Brukselit. A do të mjaftojë për të garantuar Statusin? Një tjetër kërkesë, e renditur si ndër më kryesoret krahas reformës zgjedhore, ajo e procedurave parlamentare ka mbetur në vend. Dhe për këtë reformë asnjëra nga palët nuk ndihet.
Është vetëm Brukseli që e nënvizon në mënyrë të përsëritur, siç bëri edhe komisioneri Fyle gjatë takimit me presidentin Bujar Nishani, ndërsa theksoi se , “Shqipëria duhet të shtojë përpjekjet e saj për të ndërtuar një gjyqësor të pavarur dhe efektiv dhe për të vendosur një bilanc solid në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar”.
Në Shqipëri, Parlamenti votoi në unanimitet ndryshimin e Kushtetutës për kufizimin e imuniteteve, ndërsa shumica rrëzoi propozimet e socialistëve që lidheshin me sistemin e Drejtësisë.
Për kryeministrin Berisha, kufizimi i imunitetit ishte një ngjarje historike. Socialistët të cilët dhanë votën në favor pavarësisht rrëzimit të paketës së tyre, akuzuan qeverinë se ka vënë nën kontroll drejtësinë, e se për këtë nuk besojnë se kufizimi i imunitetit do të çojë në ndëshkimin e korrupsionit qeveritar, u shpreh kryetari grupit socialist Gramoz Ruci.
Vendimi i Parlamentit u përshëndet menjëherë nga përfaqësuesit diplomatikë të Bashkimit Evropian, Shteteve të Bashkuara dhe OSBE-së në Tiranë.
Më shumë se sa për imunitetin, debatet e gjata në Parlament u përqendruan në paketën e propozimeve të socialistëve për disa ndërhyrje që preknin sistemin e drejtësisë dhe procesin e emërimeve në Gjykatën e Lartë, Gjykatën Kushtetues dhe të Prokurorit të Përgjithshëm duke i realizuar me tre të pestat e parlamentit dhe jo me shumicë të thjeshtë siç ndodh aktualisht. Sipas opozitës, ato do të forconin pavarësinë e institucioneve dhe të vetë gjykatësve.
Por kryeministri i Shqipërisë, Sali Berisha, tha se opozita nuk mund të jetë e besueshme në propozimet e saj e cila sipas tij kishte heshtur për shkatërrimin që i bënë sistemit të drejtësisë ish presidenti Bamir Topi dhe ish nënkryetari i Këshillit të Lartë të Drejtësisë Kreshnik Spahiu.
“Sa të besueshëm jeni ju , kur tani që ju iku Topi, tani që ju iku faqeziu , tani bërtisni pavarësi e institucioneve? Rroftë pavarësia. Por ku konsiston pavarësia, te Topi dhe tek ai që krijon parti politike në institucionet kryesore të vendit? Atë quani ju pavarësi? Pse nuk u ngritët ju për pavarësi institucionesh, kur ata montonin për vete aferat prej 500 mijë metrash katrorë në bregdet?”, u shpreh Berisha.
Kryetari i grupit parlamentar socialist Gramoz Ruçi u përgjigj duke deklaruar se besueshmëria dhe efiçenca e sistemit të drejtësisë është në pikën më të ulët duke akuzuar për këtë qeverinë dhe shumicën në pushtet.
“Po kryeministër jemi të shqetësuar për këtë punë për arsye se perceptimi i publikut shqiptar për sistemin e drejtësisë është ku thërret qameti. Po zoti kryeministër, i bëmë tashti se rekomandimet e ekspertëve vendas dhe të huaj janë që domosdoshmërish duhen bërë ndryshime në sistemin e drejtësisë. Po kryeministër i bëmë tani se arrnimet me pe të bardhë në rrobë të zezë, që kërkon të bësh në emër të reformave në sistemin e drejtësisë, jo vetëm që nuk e përmirësojnë, por e përkeqësojnë akoma më tej”, tha Ruçi.
Sipas kryeministrit Berisha propozimet e socialistëve ishin të papranueshme pasi do të çonin në bllokimin e institucioneve kushtetuese.
“Ne pranuam çdo propozim tuajin për imunitetin. Rrëzuam teza që i kishim pranuar për vite të tëra. Kemi qenë të vendosur për mos ndryshim të kushtetutës, u tërhoqëm, kemi qene të vendosur për kontroll banese pa leje, por u tërhoqëm dhe këto janë të faktuara në dokumente. Por nuk mund të pranojmë kurrë shkatërrimin dhe paralizën e institucioneve kushtetuese, siç ndodhi me Ombudsman-it që e latë dy vjet pa kokë. Nuk mund të bëjmë këtë se demokracia pastaj humbet çdo kuptim, nuk mund të bëjmë këtë që të vendosim këtu sundimin e pakicës mbi shqiptarët”.
Pavarësisht qëndrimit të prerë refuzues të shumicës ndaj propozimeve të tyre, socialistët dhanë mbështetje të plotë për imunitetet, ndryshe nga një muaj më parë kur thuajse i kishin lidhur ngushtësisht të dyja çështjet.
Zoti Ruçi megjithatë tha se nuk besonte se kufizimi i imuniteteve do të sillte në ndëshkimin e korrupsionit qeveritar.
“Imunitetin nuk ta japim ty. E japim për veten tonë. E japim për qytetarët shqiptarë. E japim sepse perceptimi i publikut shqiptar dhe besueshmëria e publikut shqiptar ndaj ne politikanëve është në nivelin zero. Dhe kjo është përgjegjësia juaj. Ne s’kemi pse të bëhemi avokatë të imunitetit. S’kemi pse të bëhemi avokatët e korrupsionit tuaj. Por ne nuk kemi aspak besim se korrupsioni juaj do ndëshkohet si rezultat i heqjes së imunitetit. Pse?! Se prokurori thotë të arrestohet, ti i thua unë të ndaloj. Se Gjykata Kushtetuese merr vendime ti se zbaton. Se Gjykata e Lartë merr vendime ti se zbaton. Se Gjykata Apelit merr vendim e ti se zbaton. Se Gjykata e Shkallës së Parë merr vendim e ti se zbaton”.
Votimi për imunitetin u bë në konsensus të plotë. Falë këtij konsensusi u anashkalua shkelja dy herë e procedurave, njëra që parashikon një seancë të posaçme të parlamentit për votimin e ndryshimeve kushtetuese, dhe tjetra që lidhet me paketën e ndryshimeve kushtetuese të socialistëve e cila sipas rregullore nuk mund të kalonte për miratim pa u mbushur dy javë nga vendimi i Këshillit të Legjislacionit.
Nën trysninë e fortë ndërkombëtare, por sidomos asaj publike të ushtruar nga shumica, e cila thuajse përditë e akuzonte se po bëhej pengesë për statusin kandidat, socialistët hoqën dorë thuajse lehtësisht nga ajo që e kishin nisur si një betejë të fortë për reformimin e sistemit të drejtësisë.
Me kufizimin e imuniteteve Shqipëria plotëson një tjetër kërkesë të Brukselit. A do të mjaftojë për të garantuar Statusin? Një tjetër kërkesë, e renditur si ndër më kryesoret krahas reformës zgjedhore, ajo e procedurave parlamentare ka mbetur në vend. Dhe për këtë reformë asnjëra nga palët nuk ndihet.
Është vetëm Brukseli që e nënvizon në mënyrë të përsëritur, siç bëri edhe komisioneri Fyle gjatë takimit me presidentin Bujar Nishani, ndërsa theksoi se , “Shqipëria duhet të shtojë përpjekjet e saj për të ndërtuar një gjyqësor të pavarur dhe efektiv dhe për të vendosur një bilanc solid në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar”.
* Ky material u publikua fillimisht në VOA