Zyrtarët amerikanë thonë se Rusia ka dërguar aeroplanë luftarakë në Siri, në kuadër të rritjes së forcës së saj ushtarake në këtë vend, duke i shtuar shqetësimet në Uashington për involvim direkt potencial të Moskës në luftën civile në Siri.
Shefat e mbrojtjes të Rusisë dhe të Shteteve të Bashkuara të premten biseduan nëpërmjet telefonit për herë të parë për një vit, për konfliktin në Siri.
Ata biseduan derisa vazhdimi i grumbullimit të forcave ushtarake ruse ka ngritur shqetësime për koordinimin e mundshëm në luftën kundër militantëve të Shtetit Islamik (shkurtimisht IS ose ISIL) dhe për konfliktin potencial ndërmjet forcave ruse dhe koalicionit të udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara.
Pentagoni tha se biseda telefonike 50 minutëshe e së premtes, e sekretarit amerikan të Mbrojtjes, Ashton Carter, me ministrin e Mbrojtjes së Rusisë, Sergei Shoigu, përfshinte edhe çështjen e marrëveshjes për bisedime të mëtejshme amerikane-ruse për mbajtjen e tri ushtrive larg nga rruga e njëra-tjetrës.
Bisedimet ushtarake të nivelit të lartë me Moskën ishin ndërprerë nga Pentagoni në vitin 2014, për shkak të aneksimit të Krimesë së Ukrainës, nga ana e Rusisë dhe për shkak të intervenimit në pjesën lindore të Ukrainës.
Grumbullimi i forcave ruse në bazën ajrore në Latakia të Sirisë e shton mundësinë e misioneve luftarake simultane ajrore në hapësirën e Sirisë.
Zyrtarët amerikanë i kanë thënë agjencisë Reuters dhe gazetës The Wall Street Journal, se Rusia i ka vendosur së paku katër aeroplanë luftarakë taktikë në një fushë ajrore në portin mesdhetar Latakia në Siri, që është bazë e fuqishme e regjimit të presidentit të Sirisë, Bashar al-Assad.
Raporte të tjera thonë se Rusia i ka dërguar së paku katër helikopterë sulmues dhe disa helikopterë transportues në këtë bazë, gjatë 24 orëve të kaluara, duke e forcuar vendosjen e mëparshme të helikopterëve rusë prej 4 shtatorit.
Tri anije sulmuese amfibe të marinës së Rusisë, po ashtu, kanë kaluar nëpër Ngushticën e Bosforit nga Deti i Zi në Detin Mesdhe, gjatë ditëve të fundit.
Këto raporte u paraqitën të njëjtën ditë kur ministrat e mbrojtjes së Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë kanë biseduar për situatën në Siri me telefon, për të parën herë në më tepër se një vit.
Rusia, aleate e afërt e presidentit të Sirisë, Bashar al-Assad, në Siri ka dërguar edhe tanke të tipit T-90, artileri të rëndë, raketa kundër ajrore dhe qindra ushtarë.
Ky grumbullim ka shkaktuar shqetësime në Uashington, që thotë se qëllim i Moskës është mbështetja për regjimin e presidentit Assad, e jo për t’i shkaktuar disfatë grupit militant, Shteti Islamik.
Sekretari amerikan i Shtetit, John Kerry, tha në Londër se presidenti i Shteteve të Bashkuara, Barack Obama, beson në bisedime direkte “ushtria me ushtrinë” me Moskën dhe konsideron se ato janë “hap i ardhshëm i rëndësishëm”.
Zoti Kerry tha se Shtetet e Bashkuara mbesin të fokusuara në “shkatërrimin” e grupit Shteti Islamik dhe inkurajimin e zgjidhjes politike për luftën civile një Siri.
Zëdhënësi i Shtëpisë së Bardhë, Josh Earnest, ka thënë se Uashingtoni është i hapur për diskutime me Rusinë për bashkëpunim në luftën kundër militantëve të Shtetit Islamik në Siri, por nëse Moska synon mbështetjen e Assadit, atëherë kjo do të ishte “kundër-produktive”.
“Ne e kemi bërë të qartë se aksionet e ushtrisë së Rusisë brenda Sirisë, nëse ato shfrytëzohen për mbështetjen e regjimit të Assadit, do të ishin destabilizuese dhe kundër-produktive. Kjo mbështetje e regjimit, i cili po e humbë autoritetin, në shumë raste, e ka vetëm efektin e sjelljes së më shumë shtetasve sirianë nën armët e ekstremistëve”, tha Josh Earnest.
Minstri i Jashtëm rus, Sergei Lavrov, më herët këtë javë i ka sugjeruar zotit Kerry se do të duhej të kishte bisedime direkte ushtarake për koordinimin e aksioneve në Siri.
Në këtë aspekt, zëdhënësi amerikan, Josh Earnest, ka thënë:
“Ne do ta mirëpresim kontributin konstruktiv nga Rusia për koalicionin kundër ISIL-it. Pra, kjo është arsyeja se përse ne mbesim të hapur për diskutime taktike dhe praktike me rusët me qëllim të zgjerimit të mëtejshëm të koalicionit kundër ISIL-it dhe për të siguruar udhëheqje të sigurt të operacioneve të koalicionit”, tha Josh Earnest, sipas të cilit, “tash për tash, nuk ka zgjidhje ushtarake të trazirave, që e kanë goditur rëndë Sirinë”.
Përgatiti: Fatmir Bujupi