Autore: Irina Peters
Tani në ditën e 19-të saj, kriza politike në Bjellorusi ka rrëshqitur drejt një faze potencialisht më të rrezikshme. Presidenti rus, Vladimir Putin, ka sinjalizuar mundësinë e dërgimit të forcave ruse të sigurisë, për ta ndihmuar presidentin bjellorus, Alyaksandr Lukashenka, të mbetet në pushtet.
Vendosja e forcave ruse në vendin e saj do të ishte gabim, thotë Svyatlana Tsikhanouskaya, ish-kandidate presidenciale e Bjellorusisë, e cila është bërë udhëheqëse e opozitës bjelloruse.
“Ky është problemi ynë i brendshëm, një çështje e brendshme që Bjellorusia duhet ta zgjidhë me Qeverinë bjelloruse”, thotë Tsikhanouskaya për Radion Evropa e Lirë.
Ajo dha intervistën të premten nga Vilniusi i Lituanisë, ku ka ikur për shkak të kërcënimeve ndaj saj dhe familjes së saj.
Bashkëshorti i saj, Syarhey, sfidues i mundshëm i Lukashenkës në zgjedhjet presidenciale të 9 gushtit, është arrestuar përpara zgjedhjeve dhe mbetet në paraburgim. Raportohet se ai ndodhet në një burg në periferi të Minskut.
Tsikhanouskaya, deri atëherë nënë që qëndronte në shtëpi, mori përgjegjësitë nga burri i saj, pasi ai u burgos.
Pastaj, me intensifikimin e protestave të opozitës, nën akuzat se zgjedhjet janë manipuluar në favor të Lukashenkës, Tsikhanouskaya iu bashkua figurave të shquara kulturore dhe krijoi Këshillin Koordinues të opozitës.
Qëllim i tij i deklaruar është të negociohet me Qeverinë e Lukashenkës për zgjedhje të reja, për lirimin e protestuesve të burgosur dhe, potencialisht, për largimin e Lukashenkës nga pushteti.
Por, Lukashenka këmbëngul se do të mbetet në pushtet. Së voni, prokurorët njoftuan se kanë nisur hetime ndaj këshillit, duke burgosur dy udhëheqës të tij që kanë mbetur në Minsk dhe duke marrë në pyetje anëtarë të tjerë, përfshirë fituesen e Çmimit Nobel, Svetlana Alexievich.
Në qytetet e Bjellorusisë, dhjetëra mijëra njerëz kanë dalë në rrugë. Protestat e tyre janë bërë sfida më e madhe për sundimin 26-vjeçar të Lukashenkës.
Në intervistën e saj dhënë Radios Evropa e Lirë, Tsikhanouskaya sërish bën thirrje që Lukashenka të tërhiqet, duke thënë se ai do të ishte një vendim “i denjë” për të përfunduar mandatin e tij.
“Do të ishte shumë e denjë për të që të bëhet presidenti i parë që ka sunduar për kohë të gjatë dhe ka dhënë dorëheqje me kërkesën e popullit dhe jo ta shndërrojë largimin e tij në masakra të përgjakshme”, thotë Tsikhanouskaya.
Duke i sfiduar thirrjet e popullit për zgjedhje të reja, të lira dhe të drejta, Lukashenka po ashtu ka sinjalizuar mundësinë e një qasjeje më të ashpër ndaj demonstruesve.
Rusia, partneri më i rëndësishëm ekonomik dhe strategjik i Bjellorusisë, ka vëzhguar nga afër trazirat.
Duke nënvizuar përfshirjen e mundshme të Kremlinit në krizë, Lukashenka dhe Putini kanë zhvilluar së paku pesë telefonata prejse janë mbajtur zgjedhjet.
Në një intervistë për televizionin shtetëror rus, më 27 gusht, Putin ka thënë se Rusia ka ngritur një forcë të posaçme të sigurisë, me kërkesë të Lukashenkës. Ky është sinjali më i fortë deri më tani, që Moska mund të ndërhyjë fizikisht në Bjellorusi.
"Ne, po ashtu, jemi pajtuar që ajo të mos përdoret nëse situata nuk del jashtë kontrollit", ka thënë Putin.
Tsikhanouskaya thotë se mesazhi i Putinit ka qenë i qartë. Por, ajo këmbëngul se sjellja e forcave ruse nuk do të ishte e nevojshme.
Ajo, gjithashtu, paralajmëron për mundësinë e “provokimeve”, duke sugjeruar se autoritetet do të përpiqen me dashje të provokojnë dhunë, për të krijuar arsye për ndërmarrjen e masave më të ashpra.
“Nuk do të ketë arsye për të sjellë ndonjë lloj ‘ndihme’, policie ose dikë tjetër, sepse ne kemi protesta thjesht paqësore”, thotë Tsikhanouskaya.
“Në mesin e njerëzve bjellorusë, askush nuk dëshiron zgjidhje të dhunshme të çështjes", thekson ajo.
Lukashenka, sipas saj, duhet të largohet nga detyra me dëshirë dhe pa dhunë.
Tsikhanouskaya po ashtu thotë se do të ketë pasoja për zyrtarët që urdhërojnë dhunë dhe për shtypjet që kanë në shënjestër protestuesit.
"Për fat të keq, autoritetet kanë kryer një krim që nuk do të fshihet nga kujtesa," thotë Tsikhanouskaya.
"Bjellorusët nuk janë hakmarrës. Nëse është e mundur të largohet me dinjitet, ndoshta kjo do të ishte një rrethanë shumë e madhe lehtësuese për fatin e (Lukashenkës)".
“Do të doja që gjithçka të mbaronte bukur. Nuk dua të zhytem në humnerë”, thotë Tsikhanouskaya për Radion Evropa e Lirë.
Përgatiti: Valona Tela
