Paralajmërimi për rritjen e çmimit të energjisë elektrike, rritja e rasteve me koronavirus veçanërisht në mesin e fëmijëve, mundësia që pandemia e koronavirusi të cilësohet si endemi dhe kriza në Ukrainë. Këto janë disa prej temave për të cilat Radio Evropa e Lirë raportoi në javën që po e lëmë pas, e cilat, të përmbledhura, po ua risjellim përmes këtij artikulli.
Kush do të paguajë më shumë për rrymë?
Zyra e Rregullatorit për Energji (ZRRE) ka propozuar që çmimi i energjisë elektrike të rritet në Kosovë.
Propozimi i kësaj zyre nuk përfshin bizneset. Qeveria e Kosovës, ndërkaq, ka njoftuar se ka ndarë 75 milionë euro për të subvencionuar një pjesë të faturave të rrymës për qytetarët.
Sa do të shtrenjtohet rryma?
Radio Evropa e Lirë përmes këtij artikulli ka zbërthyer propozimin e ZRRE-së, që ka ndarë në pesë kategori, duke treguar se sa do të jetë fatura për qytetarët, për secilën kategori, që ndryshojnë varësisht nga kilovatët e shpenzuar.
Kriza energjetike në Kosovë, sipas Qeverisë, është thelluar për shkak të rritjes së çmimeve të importit të rrymës dhe autoritetet u kanë bërë thirrje qytetarëve që ta kursejnë rrymën.
Koronavirusi cenon fëmijët e pavaksinuar
Përhapja e variantit Omicron të koronavirusit – që është variant më i transmetueshëm sesas variantet paraprake – ka bërë që Kosova të regjistrojë rritje të infektimeve ditore me COVID-19.
Të shtunën, Kosova regjistroi rekord të rasteve ditore, plot 3,206. Ditëve të fundit, autoritetet shëndetësore kanë regjistruar rritje të rasteve në mesin e fëmijëve dhe të rinjve, andaj janë shtuar thirrjet që kjo kategori të vaksinohet kundër koronavirusit.
Sipas të dhënave të Ministrisë së Shëndetësisë dërguar Radios Evropa e Lirë, numri i fëmijëve 12 deri në 17 vjeç të vaksinuar me një ose dy doza të vaksinës është rreth 45,000.
Nga numri i përgjithshëm i fëmijëve të kësaj grup-moshe, që sipas Agjencisë së Statistikave të Kosovës është mbi 160,000, i bie që rreth 28 për qind janë të vaksinuar.
Për shkak të rritjes së rasteve, në Kosovë nga 22 janari kanë hyrë në fuqi masat e reja kundër pandemisë.
A do të kemi endemi në vend të pandemisë?
Dy vjet pas shpërthimit të pandemisë, koronavirusi duket se ka marrë një formë të re. Varianti Omicron, që po përhapet më shpejt se çdo variant tjetër, duket se është më pak i ashpër. Për këtë arsye po flitet që pandemia shpejt mund të njihet si endemi.
Emisioni Expose i Radios Evropa e Lirë sjellë më shumë detaje se cilat shtete kanë nisur të heqin kufizimet dhe po thonë se qytetarët duhet të mësohen që të jetojnë bashkë me koronavirusin, siç jetojnë me shumë viruse të tjera.
Kalimi i një sëmundjeje infektive nga pandemia në endemi ndodh kur virusi gjendet rregullisht në një zonë të caktuar ose në mesin e njerëzve, por është më i menaxhueshëm për shkak të imunitetit më të madh të popullsisë. Ftohja e zakonshme dhe gripi janë shembuj të infeksioneve virale endemike, me të cilat njerëzit përballen më së shpeshti.
Emrat e dhunuesve të dyshuar vetëm në letër
Shyrete Tahiri Sulimani po pret që më shumë se dy vjet që të marrë informacione lidhur me rastin e saj si viktimë e dhunës seksuale në luftë.
Më 2019 ajo kishte ngritur kallëzim penal në Prokurorinë Speciale në Kosovë për përdhunimin nga forcat serbe në Kosovë në vitin 1999.
Por, ajo tha për REL-in se që prej ngritjes së kallëzimit penal, nuk ka lajme se si janë duke shkuar gjërat në Prokurori.
“Drejtësia për mua është lirim i shpirtit tim nga një ëndërr e tmerrshme. Më keq se të presësh nuk ka, më besoni”, tha ajo.
Shyrete Tahiri Sulimani është njëra në mesin e mbi 20,000 personave që besohet se janë përdhunuar nga forcat serbe në Kosovë, gjatë luftës së viteve 1998-1999.
Me biznesin e nisur në kuzhinë, sot synon BE-në
Rubrika Fēmina e Radios Evropa e Lirë këtë javë ka sjellë rrëfimin Arbërore Rizës.
Vite më parë, Arbërorja kishte nisur një biznes të produkteve organike higjienike - të parin të këtij lloji në Kosovë. Fillimisht me vetëm sapunë, biznesi i saj sot numëron dhjetëra produkte.
Arbërorja synon që një produktet e biznesit të saj të arrijnë edhe në tregjet e huaja.
Bizneset që dëmtojnë shtetin
Ekspertët e ekonomisë thonë se moslëshimi i kuponëve fiskalë po dëmton buxhetin e Kosovës.
Por, përfaqësuesit e bizneseve që lëshojnë rregullisht kuponë fiskalë, po kërkojnë që autoritetet të shtojnë kontrollet dhe të ndëshkojnë bizneset që nuk lëshojnë kuponë në mënyrë që të mos ketë pabarazi.
“[Lëshimi i kuponëve fiskalë] ndikon shumë për të keq te bizneset që punojnë në mënyrë të rregullt. Përderisa ne paguajmë në secilin kupon fiskal 18 për qind TVSH [Tatim mbi Vlerën e Shtuar], ata të tjerët që nuk lëshojnë kuponë, fitimin e kanë gati 100 për qind, për të mos thënë më shumë”, tha për REL-in, Fanol Duli, pronar i një kafeneje në Prishtinë.
Fuqia e ushtrisë së Ukrainës përballë kërcënimeve ruse
Rusia ka grumbulluar rreth 127,000 trupa pranë kufijve me Ukrainën, që ka rritur shqetësimet e Perëndimit se Moska mund të jetë duke u përgatitur për ta pushtuar Ukrainën.
Në rast të një pushtimi, ushtria e Ukrainës do të ishte dukshëm në disavantazh numerik, dhe disa ekspertë perëndimorë besojnë se forcat e Kievit mund të mposhten shpejt.
